การจะเลือกซื้อเครื่องประดับสักชิ้น นอกจากความสวยงามตามแบบที่เราต้องการแล้ว หลายท่านยังต้องการเครื่องประดับที่มีมูลค่าสูงเพื่อการเก็บสะสม และส่งต่อเป็นมรดกตกทอดให้กับครอบครัว ด้วยเหตุนี้ “เครื่องประดับทองคำ” จึงเป็นตัวเลือกแรก ๆ ที่หลายคนให้ความสนใจในการเลือกซื้อ
ไม่ว่าเวลาจะผ่านไปนานเท่าไร คุณค่าของทองคำมีแต่จะสูงขึ้น ไม่ว่าจะเป็นงานเครื่องประดับทองหรือทองคำแท่งก็ตาม แต่น้อยคนนักที่จะรู้ว่าภายใต้คำว่า “ทองคำ” มี “คุณค่า” บางอย่างซ่อนอยู่ที่ทำให้ทองรูปพรรณและทองคำแท่งนั้นแตกต่าง เผยวิสัยทัศน์ตลาดงานทองคำจากประสบการณ์ตรง ผ่านบทสนทนาของ ‘เกรียงศักดิ์ รัตนานนท์’ CEO VANDA’S ได้ที่นี่เลย

จากอดีตถึงปัจจุบัน
ตลาดงานทองคำเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร
“สมัยก่อน ในยุคแรก ๆ ที่ผมทำ ส่วนใหญ่จะเป็นงานทองเยาวราช หรืองานสุโขทัยจะเป็นงานอีกแบบหนึ่ง แต่ด้วยยุคนั้นเทคโนโลยี เครื่องมือยังมีไม่เยอะ ก็จะเป็นงานถักธรรมดา กัดกรด เป็นงาน 96.5
แต่ปัจจุบันนี้ เนื่องจากเทคโนโลยีพัฒนาไปไกล งานเครื่องมีส่วนสำคัญอย่างมากในตลาดทอง นวัตกรรมใหม่ ๆ หรือแบบใหม่ ๆ ที่อยู่ในตลาดตอนนี้พัฒนาเร็วมาก แต่เป็นการพัฒนาโดยใช้เครื่อง
ซึ่งงานของเราก็ยังคงพัฒนาผลงานทอง แต่ไม่ได้ไปทางงานที่เป็นงานเครื่อง เราอยากอนุรักษ์งานฝีมือที่เป็นของคนไทย เรายังใช้เทคนิคงานเก่าและประยุกต์งานบางอย่างเพื่อให้ทันสมัย แล้วก็ได้มาตรฐานที่ดีมากขึ้น แต่ว่าอารมณ์งานก็ยังเป็นงานเก่า และอาศัยฝีมือช่างชั้นครูในการรังสรรค์ผลงานอยู่”

ทิศทางความนิยมของลูกค้าในอดีตจนถึงปัจจุบันต่างกันอย่างไร
“การเลือกชิ้นงานสมัยก่อนไม่ได้มีแบบให้เลือกเยอะ งานทองจะเป็นแบบงานลายโปร่ง งานปล้อง งานสี่เสาโปร่ง คชกริชโซ่ เนื่องจากเทคนิคงานมีจำกัด แต่ในปัจจุบันงานทองมีหลากหลาย งานโปร่งแบบเส้นสองบาทขนาดเส้นใหญ่มาก ซึ่งสมัยก่อนทำไม่ได้เนื่องจากเทคโนโลยีสมัยปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงมากขึ้น คนก็เริ่มเปลี่ยนเทรนด์ในการใช้เครื่องประดับ
แต่สำหรับผมหรือกลุ่มคนประเภทหนึ่งที่เล่นทองมาสักพักแล้ว จะรู้สึกว่างานทองที่ทำจากงานเครื่องทั่วไปตามตลาดใครก็มี เขาก็จะเริ่มหันมาใช้งาน Handmade มากขึ้น งานที่แสดงว่ารสนิยมเขาเป็นแบบไหน ตัวตนเขาเป็นแบบไหน เพราะฉะนั้นงานเฉพาะเจาะจงของตลาดในปัจจุบันก็จะเปลี่ยนไป”

มูลค่าหรือคุณค่าของผลงานทองขึ้นอยู่กับสิ่งใด
“มูลค่าของงานทองขึ้นอยู่กับฝีมือ และ Man-Hour หมายถึงระยะเวลาในการทำงาน ซึ่งแต่ละที่ก็จะไม่เหมือนกัน อย่างงานทั่ว ๆ ไปก็จะเป็นงานเครื่อง งานกัดกรดพวกนี้จะใช้เวลาน้อย และใช้ฝีมือแรงงานไม่เยอะ ใช้แค่จับต้องได้เป็นก็พอแล้ว ไม่ต้องมีเทคนิคฝีมืออะไร งานพวกนั้นก็จะเป็นงานอีกกลุ่มหนึ่ง ซึ่งไม่เหมือนกับของแวนด้า
“เราจะถนัดงานฝีมือ งานใช้เทคนิคต่าง ๆ ที่เป็นงานทองโบราณเข้ามาทำ เป็นงานมือเพื่ออนุรักษ์ช่างของเรา แล้วก็สืบสานฝีมือและเทคนิคการทำงานทองไปเรื่อย ๆ เพราะฉะนั้นจะแลกมาด้วยช่วงระยะเวลาการทำงานที่มากขึ้นกว่าปกติ ยิ่งทำงานนาน Man-Hour หรือการใช้แรงงานในการทำงานมันก็จะเยอะ แล้วถ้าคุณต้องการงานที่มีความพิเศษ Unique เนี้๊ยบ การใช้ฝีมือแรงงานก็สำคัญ เพราะฉะนั้นค่าแรงก็จะแตกต่าง จะมีเรทราคาสูงกว่าปกติครับ”

“เครื่องประดับทองคำบางชิ้น ไม่ได้วัดด้วยน้ำหนัก แต่วัดด้วยงานฝีมือ เป็นงานทองก็จริง แต่ว่าถูกแปรรูปแล้วให้เป็นงานศิลปะ”

ทำไมงานทองของ VANDA’S ถึงแตกต่างจากงานทองในตลาดทั่วไป
“เราใช้ทองคำเปอร์เซ็นต์สูง 99.99% และก็มีงานประเภทอื่นบ้างที่ใช้ตามความเหมาะสม สิ่งที่เราแตกต่าง คือเราเน้นการสวมใส่ของลูกค้า การนำงานดีไซน์ ความเป็นดีไซเนอร์ของพวกเราเข้ามาดีไซน์เครื่องประดับ และดูแลความสวยงามของลูกค้า

คอนเซ็ปต์ของเรา คือ ออกแบบเครื่องประดับ และงานทำมือ เพื่อส่งมอบเครื่องประดับบางอย่าง ให้เขาใส่ไปในงานไหนก็เป็นที่ชื่นชม
เราภูมิใจเวลาลูกค้าเราใส่ไปที่ไหน แล้วมีคนทักว่า ทำที่ไหน ซื้อที่ไหน อันนี้แหละคือความภูมิใจ เพราะฉะนั้นเรื่องความประณีตหรือการออกแบบดีไซน์จึงต้องพัฒนาตลอดเวลา ไม่ใช่ใส่วันนี้ เหมือนคนนั้น คนนี้ เราไม่ได้อยากให้ลูกค้าเราเป็นแบบนั้น ดังนั้นเราจึงได้รับความไว้วางใจจากลูกค้าเราว่า เขาจะได้ของดีและชิ้นงานที่มีดีไซน์ที่ไม่เหมือนใครกลับไป”
มองทิศทางในอนาคต คิดว่างานทองคำยังน่าลงทุนอยู่หรือไม่?
“สำหรับผมนะ ทองคำมันพิสูจน์ตัวเองมากว่า 5,000 ปีแล้ว มันเป็นสินทรัพย์ หรือที่เขาเรียกว่า Safe Haven สำหรับมนุษย์ ในการที่จะรักษาความมั่งคั่ง 5,000 ปีมันพิสูจน์มาตลอดว่ามันยังคงอยู่ และจะเป็นต่อไป”
“ถ้าถามว่าผมสะสมทองแท่งไหม ผมสะสม แต่สุดท้ายผมก็ต้องเปลี่ยนมาเป็นผลงานทอง เพราะงานที่ทำด้วยฝีมือช่างทองชั้นครู วันหนึ่งก็จะค่อย ๆ เลือนหายไป ด้วยกาลเวลาหรืออะไรก็ตาม การเก็บทองคำแท่ง จริงอยู่มันเป็นการสะสม การลงทุน แต่ว่ามันก็คือทองแท่ง สมมุติอีก 20 ปี ข้างหน้าผ่านไป คุณขายและซื้อใหม่ ก็ยังคงเป็นทองแท่ง ซึ่งก็ไม่ได้มีความแตกต่างหรือมีคุณค่ามากขึ้นกว่าเดิม แต่ถ้าเราเก็บงานทอง งานฝีมือจากช่างทองไทยที่กำลังเริ่มจะเลือนหายไป ไม่ว่าจะเป็นงานเครื่องประดับ สร้อย แหวน หรือกำไล ที่เป็นงานดีไซน์ นอกจากเป็นการเพิ่มคุณค่าของงานทองคำไทย มูลค่าของงานฝีมือก็ยังเพิ่มขึ้นตามกาลเวลาด้วย”
